GOD IN GOOI EN EEMLAND

Hoe God verscheen tussen Vecht en Eem: De kerstening van het Gooi en Ommelanden ca. 700-1000

 Verslaglegging door Bin Kroon

Over de geschiedenis van onze streken voor het jaar 700 is weinig bekend. Er was nog geen geschreven woord. Dat veranderde met de komst van de Franken die het katholieke christendom met zich mee brachten. Een andere christelijke stroming in die tijd was het ariaanse christendom, dat beleden werd door de Visigoten (West Goten), die vijanden van de Franken waren en later ook door hen verslagen werden. Het ariaanse christendom aanvaardde niet de Goddelijkheid van Christus.

He christendom is de religie van het boek en vanaf toen werden "de stemmen op papier gezet", met name door de monniken. Er is dan ook vrij veel bekend over het verloop van de strijd tussen de Franken en de Friezen, die toen een groot deel van Nederland, ook onze streek tussen Vecht en Eem, bewoonden. De Franken kwamen uit Salland, een uitgebreide streek zich uitstrekkend vanaf het huidige Oost Nederland tot ver in Duitsland. Ze drongen tot ver in het huidige Frankrijk door (Gallia) en in onze streken tot aan de Lauwers. De Friezen werden in 718 verslagen (een bekende naam bij de Franken was hofmeier Karel Martel) en de strijd werd in 734 definitief in het nadeel van de Friezen beslecht. De verspreiders van het christendom waren Willibrord, Bonifatius en Liudger, de laatste vooral in

onze streken. Ook Bonifatius heeft hier gepreekt (de eerste keer bij Nederhorst den Berg), Willibrord waarschijnlijk niet. Willibrord was de verkondiger van het charismatische christendom, Bonifatius was meer dirigerend en Liudger bewandelde wat dit betreft een middenweg. Liudger was waarschijnlijk afkomstig uit Werinon (Nederhorst de Berg). Behalve het Christendom introduceerden de Franken ook het domeinstelsel (horigen) en het gouwenstelsel. Domeinnamen uit die tijd zijn Nardinclant en Nifterlake. Het domein Nardinclant (Naarden) werd geschonken aan het vrouwenklooster in Werden dat bij Elten was gelegen en van waaruit Liudger preekte. De  beschermheilige van dit klooster was Sint Vitus. Vandaar de huidige Sint Vitus kerken in Bussum, Blaricum en Naarden. Omdat het klooster in Werden de meeste landerijen (het domein Nardinclant) in onze streken in bezit had konden de landbouwers zich niet permitteren zich niet tot het christendom te bekeren.

Bij de kerstening der zielen werden heidense feestdagen getransformeerd in christelijke feestdagen, waarbij een mengeling van heidense en christelijke rituelen plaatsvond. Als belangrijkste voorbeeld hiervan geldt het heidense winterfeest van het licht dat overging in de viering van de geboorte van Christus. Aanvaarding van het nieuwe geloof ging vaak moeizaam en pas vanaf de twaalfde eeuw kon de kerstening van onze streken als voltooid worden beschouwd. De eerste christelijke kerk werd opgericht in Muiden. De kerk in Nederhorst den Berg wordt in 804 voor het eerst genoemd. Alle vroeg christelijke kerken waren van hout opgetrokken. Ze waren het bezit van kloosters en koningen. Deze vroege kerken werden verwoest door de Noormannen die ook de kloosters verwoesten. Later werden de kerken vervangen door meer imposante bouwwerken van steen, zoals bijvoorbeeld de kerken in Weesp, Loenen en Nigtevecht (13de eeuw).

De avond werd zeer goed bezocht door 35 belangstellenden. Dit was de vierde maal dat Michielse een nieuw historisch onderwerp uitdiepte voor CCIV.