Het goede leven en onze Moraal

Nog niet zo lang geleden leek moraal er in Nederland nauwelijks nog toe te doen. Afgezien van Balkenendes beroep op ‘normen en waarden’ hebben we decennia achter de rug waarin men liever niet over goed en slecht sprak. Ook wat betreft ons handelen, werken en liefhebben leek er veel te kunnen vanaf de jaren-‘60/’70 – ‘leven en laten leven’. Moraal, omgeven met spruitjeslucht, leek zelfs taboe. Tijden veranderen en de pendule slaat inmiddels flink uit naar andere kant. Of het nu gaat om vaccinaties, stikstof, Oekraïne, duurzaamheid of de kus van Rubiales – het is voor de meeste mensen geen enkel probleem meer etiketten van goed/fout, juist/onjuist, waar/onwaar te plakken. Wij weten inmiddels wat beter is voor de wereld en nemen anderen ook graag de maat als zij er andere opvattingen over goed en slecht op nahouden.

Van Immanuel Kant en Jonathan Haidt

Het is tijd om deze verandering – van een bijna amoreel tijdperk (’70-’08) naar onze morele tijden – in het licht van de wetenschappelijke en wijsgerige ethiek te bezien. Daartoe geeft filosoof Jelle van Baardewijk een lezing en nodigt hij u uit tot discussie. Hij bespreekt tijdens zijn lezing een bladzijde uit de ‘Grundlegung’ van Immanuel Kant, te weten blz. 1 van het eerste hoofdstuk. Allicht één van de belangrijkste bladzijden geschreven in de geschiedenis van de moraalfilosofie! Daarnaast behandelt hij het spraakmakende boek ‘Het rechtvaardigheidsgevoel’ van Jonathan Haidt.

Van Baardewijk zal toelichten waarom dit boek tamelijk revolutionair is en bepaald geen vrolijke boodschap heeft voor wat er ons nog te wachten staat aan morele schermutselingen in de komende jaren. Ter voorbereiding kunt u (hoeft niet) de hoofdstukken 6 en 7 van dit boek bestuderen. Haidt is een psycholoog die empirisch onderzoek verrichte naar moraal. Zijn kerngedachte is dat moraal gelaagd is en veel breder moet worden gezien dat wat de gemiddelde progressieve hoogopgeleide (hipster/ boomer) ervan maakt aan de koffietafel. Hij heeft zware kritiek gekregen op zijn boek maar de verkoopcijfers liegen er niet om. Wij gaan het boek bespreken en zelf beslissen wat de waarde van zijn argumentatie en onderbouwing is!

Al kennismaken met Jelle van Baardewijk ? Zie bijvoorbeeld zijn video over: `Waarom is geld steeds belangrijker geworden ?

Jelle van Baardewijk is universitair docent maatschappelijke bestuurskunde aan de VU. Hij is tevens lector bedrijfsethiek aan de Hogeschool Rotterdam. Van zijn hand verscheen een recente publicatie over de ingewikkelde wereld van hypotheekadvies en over belastingontwijking in Nederland. Samen met Ad Verbrugge en Govert Buijs schreef hij het Goede leven en de vrije markt, waarvoor zij de Socrates Wisselbeker voor beste filosofieboek in 2018 wonnen. In 2023 kreeg Jelle een compliance award voor de originele wijze waarop hij bedrijfsethiek concreet maakt en wijsgerig doortimmert. Hij presenteert het YouTube-programma De Nieuwe Wereld.